Erizo moruno - Atelerix algirus (Lereboullet, 1842)

Para más información sobre cada apartado hacer click en:

 

Portada

 

Identificación

 

Estatus de conservación

 

Distribución

 

Hábitat

 

Ecología trófica

 

Biología de la reproducción

 

Interacciones entre especies

 

Comportamiento

 

Bibliografía

 

 

Bibliografía

Alcover, J. A. (1993). Els Mamífers: un repte de biologia de la conservación. Pp. 457-471. En: Alcover, J. A., Ballesteros, E., Fornos, J. J.(Eds.). Historia Natural de I'Arxripèlag de Cabrera. CSIC-Edit. Moll, Mon. Soc. Hist. Nat. Balears, 2.

Alcover, J. A. (2002). Atelerix algirus Lereboullet, 1842. Pp. 58-61. En: Palomo L. J., Gisbert, J. (Eds.) Atlas de los Mamíferos terrestres de España. Dirección General de Conservación de la Naturaleza-SECEM-SECUM, Madrid.

Alcover, J. A. (2007). Atelerix algirus (Lereboullet, 1842). Pp. 58-61. En: Palomo L. J., Gisbert J., Blanco J. C. (Eds.). Atlas y Libro Rojo de los Mamíferos Terrestres de España. Dirección General para la Biodiversidad – SECEM – SECEMU, Madrid.

Amori, G., Hutterer, R., Krystufek, B., Yigit, N., Mitsain, G., Munoz, L. J. P. (2008). Atelerix algirus. IUCN Red List of Threatened Species. e.T27926A9481697. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T27926A9481697.en.

Aulagnier, S., Haffner, P., Mitchell-Jones, A. J., Moutou, F., Zima, J.  (2008). Guide des mammifères d'Europe, d'Afrique du Nord et du Moyen-Orient. Delachaux et Niestlé, Paris.

Begon, M., Townsend, C. R., Harper, L. J.  (2005). Ecology: from individuals to ecosystems. 4th edn. Blackwell Publishing, Oxford.

Bellakhdar, J. (1978). Médecine traditionnelle et toxicologie ouest-sahariennes: contribution a l'étude de la pharmacopée marocaine. Editions techniques nord-africaines, Rabat.

Blanco, J. C. (1998). Mamíferos de España I - Insectívoros, Quirópteros, Primates y   Carnívoros de la península Ibérica, Balerares y Canarias. Editorial Planeta, Barcelona.

Borg, J. J. (2005). Technical Appendix 7: Mammalia baseline survey on the Xaghra l-Hamra Golf Course Proposal. Malta Tourism Authority, Malta.

Cabrera, Á. (1928). Las formas geográficas de Aethechinus algirus. Boletín de la Real Sociedad Española de Historia Natural, 28: 453-455.

Cahill, S., Llimona, F., Tenés, A., Carles, S., Cabañeros, L. (2011). Radio seguimiento post recuperación de erizos europeos (Erinaceus europaeus Linnaeus, 1758) en el Parque Natural de la Sierra de Collserola (Barcelona). Galemys, 23 (NE): 63-72.

Camps-Fabrer, H., Peyron, M. (2000). Hérisson. Hadrumetum – Hidjaba. 22. http://encyclopedieberbere.revues.org.

Ceballos, G., Ehrlich, P. R., Barnosky, A. D. García, A., Pringle, R. M. Palmer, T. M. (2015). Accelerated modern human-induced species losses: Entering the sixth mass extinction. Sci. Adv., 1: e1400253.

Chemkhi, J., Souguir, H., Bel Hadj, I., Driss, M., Guizani, I., Guerbouj, S. (2015). Natural infection of Algerian hedgehog, Atelerix algirus (Lereboullet 1842) with Leishmania parasites in Tunisia. Acta Tropica, 150: 42-51.

Comas, E., Roig-Munar, F. X., Gañán, M., Vila, A., Cots, R. (2004). Estimació de la taxa de mortalitat de fauna a les carreteres de Menorca. Pp: 114-116. En: Pons, G. X. (Eds.). IV Jornades de Medi Ambient de les Illes Balears. Soc. Hist. Nat. Balears.

Corbet, G. B. (1988). The Family Erinaceidae - a Synthesis of Its Taxonomy, Phylogeny, Ecology and Zoogeography. Mammal Review, 18: 117-172.

CREAF  (2013).  Mapa de Cobertes del Sòl de Catalunya, MCSC4ª Edició. http://creaf.uab.es/mcsc.

Davoust, B., Mediannikov, O., Marié, J. L., Socolovschi, C., Parola, P., Raoult, D. (2010). Are vertebrates reservoir hosts for Rickettsia? Bulletin de l'Academie veterinaire de France, 163 (4/5): 291-302.

Djennoune, D., Marniche, F., Amroun, M., Boulay, R. (2018). Comparative diet of hedgehogs (Atelerix algirus) in two localities in Kabylia, Algeria. Turkish Journal of Zoology, 42: 207-217. doi:10.3906/zoo-1705-51

Doumandji, S., Doumandji, A.  (1992). Note sur le régime alimentaire du Hérisson d'Algérie Erinaceus algirus dans la banlieue d'Alger. Mammalia, 56: 318-321.

Ellerman, J. R., Morrison-Scott, T. C. S. (1951). Checklist of Palaearctic and Indian Mammals, 1758 to 1946. British Museum (Natural History), London.

Gago, H., Drechler, R., Monrós, J. (2017). Análisis preliminar de dominio vital de erizo moruno Atelerix algirus y erizo europeo Erinaceus europaeus en un área periurbana del este de la península Ibérica. Pp. 63. En: XIII Congreso de la Sociedad Española para la Conservación y Estudio de los Mamíferos (SECEM), Guadalajara.

García, S. (2019). Erizo moruno Atelerix algirus (Lereboullet, 1842) y erizo europeo Erinaceus europaeus Linnaeus, 1758. En: Calzada J., Clavero M., Fernández A. (eds). "Guía virtual de los indicios de los mamíferos de la Península Ibérica, Islas Baleares y Canarias". Sociedad Española para la Conservación y Estudio de los Mamíferos (SECEM).  http://www.secem.es/guiadeindiciosmamiferos/

García, S., Puig, X., Peris, A. (2009). Actividad y uso del hábitat por parte del erizo europeo Erinaceus europaeus Linnaeus, 1758 en el Parque Natural de la Serralada de Marina (Barcelona, Cataluña). Galemys, 21: 12-23.

García-Rodríguez, S., Puig-Montserrat, X. (2014) Algerian hedgehog (Atelerix algirus Lereboullet, 1842) hábitat selection at the northern limit of its range. Galemys, 26: 49-56.

Garcia-Salguero, A., Delgado-Serra, S., Sola, J., Negre, N., Miranda, M. A., Paredes-Esquivel, C. (2019). Combined morphology and DNA-barcoding to identify Plagiorhynchus cylindraceus cystacanths in Atelerix algirus. Parasitology Research, 118: 1473-1478.

Heim de Balsac, H. (1936). Le Hérisson d'Algérie, Aethechinus algirus, relique Pliocène en France. Bulletin du Muséum National d'Histoire Naturelle, 8: 322-326.

Huijser, M. P. (1999). Human impact on populations of hedgehogs Erinaceus europaeus through traffic and changes in the landscape: A review. Lutra, 42:39-56.

Hof, A. R., P.W. Bright, P. W. (2009). The value of green spaces in built-up areas for western hedgehogs. Lutra, 52 (2): 69-82.

Holz, H., Niethamer, J. (1990). Atelerix algirus (Lereboullet, 1840) - Wanderigel. Pp. 65-74. En: Niethammer, F., Krapp, F. (Eds.). Insektenfressen - Insectivora, Herrentiere - Primates. Band 3/I. Handbuch der Saugetire Europas. Aula Verlag, Wiesbaden.

Hutterer, R. (1983). Über den Igel (Erinaceus algirus) der Kanarischen Inseln. Z Säugetierk., 48: 257-265.

Izquierdo-Rodriguez, E., Martin-Carrillo, N., Valladares, B., , Foronda, P. (2020). Study of Zoonotic Enteric Pathogens of Atelerix algirus in Tenerife, Canary Islands, Spain. Frontiers in Veterinary Science, 7: 579602.

Johnson, L., Pons, G. X., Roig-Munar, F. X. (2012). L'eriçó africà, Atelerix algirus (Lereboullet, 1842) (Erinaceidae), i els passos de bestiar canadencs del Cap de Cavalleria (Es Mercadal, Menorca). Bolletí de la Societat d'Historia Natural de les Balears, 54: 139 -148.

Kahmann, H., Vesmanis, I. (1978). Zur Kenntnis des Wanderigels (Erinaceus algirus Lereboullet, 1842) auf der Insel Formentera (Pityusen) und im nordafrikanischen Verbreitungsgebiet. Spixiana, 1: 105-135.

Khaldi, M., Ribas, A., Barech, G., Hugot, J., Benyettou, M., Albane, L., Arrizabalaga, A., Nicolas, V. (2016). Molecular evidence supports recent anthropogenic introduction of the Algerian hedgehog Atelerix algirus in Spain, Balearic and Canary Islands from North Africa. Mammalia, 80(3): 313-320. doi: https://doi.org/10.1515/mammalia-2014-0180

Khaldi, M., Socolovschi, C., Benyettou, M., Barech, G., Biche, M., Kernif, T. Raoult, D., Parola, P. (2012). Rickettsiae in arthropods collected from the North African Hedgehog (Atelerix algirus) and the desert hedgehog (Paraechinus aethiopicus) in Algeria. Comparative Immunology, Microbiology & Infectious Diseases, 35: 117-122.

Khaldi, M., Torres, J., Samsó, B., Miquel, J. Biche, M., Benyettou, M., Barech, G., Benelkadi, H. A., Ribas, A. (2015). Endoparasites (helminths and coccidians) in the hedgehogs Atelerix algirus and Paraechinus aethiopicus from Algeria. African Zoology, 47: 1.

Lange, M., Alcover, J. A. (1987). Sobre la bionomía del erizo moruno Erinaceus algirus (Lereboullet, 1842) en las Baleares. Pp. 33-43. En: Sans-Coma, V., Mas-Coma, S., Gosálbez, J. (Eds.). Mamíferos y helmintos. Volumen homenaje al prof. dr. Herman Kahmann en su 81 aniversario. Ketres, Barcelona.

Lapini, L. (1999). Atelerix algirus (Lereboullet, 1842). Pp. 34-35.  En: Mitchell-Jones, A. J., Amori, G., Bogdanowicz, W., Krystufek, B., Reijn-ders, P. J. H., Spitzenberger, F., Stubbe, M., Thissen, J. B. M., Vohralík, V., Zima, J. (Eds.). The Atlas of European Mammals. T & A D Poyser, London.

Martí, C.  (2005).  La transformació del paisatge litoral de la Costa Brava:  anàlisi de l'evolució (1957-2003), diagnosi de l'estat actual i prognosi del futur.  Tesis doctoral, Universitat de Girona. http://www.tdx.cat/TDX-0510105-083923.

Mcdonald, D., Barret, P. (1993). Mammals of Britain and Europe. Harper Collins, London.

Medina, F. M. (1999). Diet of Egyptian Vulture, Neophron percnopterus (L.) in Fuerteventura, Canary Island (Aves, Accipitridae). Vieraea, 27: 77-86.

Merrit, J. F.  (2010). The biology of Small Mammals. The Johns Hopkins University Press, Baltimore.

Monrós, J., Gago, H. (2019). Dominio vital y movimientos del erizo común (Erinaceus europaeus) y del erizo moruno (Atelerix algirus) en dos ambientes del este peninsular. Pp. 89. En: XIV Congreso de la Sociedad Española para la Conservación y Estudio de los Mamíferos (SECEM). Jaca.

Morales, A., Rofes. J. (2008). Early evidence for the Algerian hedgehog in Europe. Journal of Zoology, 274: 9-12.

Mouhoub, S. C., Robin J.P., Pevet P., Monecke S., Doumandji, S. (2009). Road mortalityof the Algerian hedgehog (Atelerix algirus) in the Soummam Valley (Algeria). Revue d'Écologie, 64 (2): 145-156.

Mouhoub-Sayah, C., Djoudad-Kadji, H., Kletty, F., Malan, A., Robin, J-P., Saboureau, M, Habold, C. (2018). Seasonal variations in the diet and food selection of the Algerian hedgehog Atelerix algirus. Revue de Zoologie Africaine, 53: 1-10. doi: 10.1080/15627020.2017.1419072

Ouarab, S., Doumandji, S. (2010). Insectivorie du Hérisson d'Algérie Atelerix algirus (Lereboullet, 1842) (Erinaceidae, Mammalia) Dans la Zone Humide de Réghaïa. European Journal of Scientific Research, 44: 612-623.

Revilla, E., Palomares, F. (2002). Does local feeding specialization exist in Eurasian badgers? Canadian Journal of Zoology, 80:  83-93.

Riber, A. B. (2006). Habitat use and behaviour of European hedgehog Erinaceus europaeus in a Danish rural area. Acta Theriologica, 51: 363-371.

Robledano, F. (2006). Erizo Moruno Atelerix algirus (Lereboullet, 1842). Pp. 224-225.  En: Robledano, F., Calvo, J. F., Hernández Gil, V. (Eds). Libro Rojo de los Vertebrados de la Región de Murcia. Consejería de Industria y Medio Ambiente, Comunidad Autónoma de Murcia.

Roig-Munar , F. X. (2019). Anàlisi de la mortalitat de l'eriçó (Atelerix algirus vagans) a la xarxa viària de Menorca, illes Balears (2003-2018). Nemus, 9: 146-163.

Roig-Munar, F. X., Pons, G. X., Comas Lamarca, E. (2012). Anàlisis de la mortalitat de vertebrats a les carreteres de Menorca. Bolletí de la Societat d'Historia Natural de les Balears, 55: 75-98.

Ruiz-Romero, S.   (1995). Eriçó clar. Atelerix algirus Lerebouillet, 1842. Pp. 41-45.  En:  Ruiz-Olmo, J., y Aguilar, A. (Eds.).  Els Grans mamífers de Catalunya i Andorra. Lynx Edicions, Barcelona.

Saint Girons, M. C. (1984). Le Hérisson Erinaceaus europaeus. Pp. 24. En: Fayard, A. (Ed.). Atlas des Mammifères sauvages de France. S. F. E. P. M., Paris.

Salek, M., Drahnikova, L., Tkadlec, E. (2015). Changes in home rangesizes and population densities of carnivore species along the natural tourban habitat gradient. Mammal Review, 45:1-14.

Saint Girons, M. C. (1974). Rongeurs, lagomorphes et insectivores du massif du Toubkal (Haut-Atlas Marocain). Bull. Soc. Sci. Phys. Nat. Maroc, 54: 55-59.

Sánchez Vicente, S. (2013). Contribución al conocimiento de la parasitofauna (Helmintos y Artrópodos) de Mamíferos no Lagomorfos de Canarias. Tesis doctoral. Facultat de Farmacia. Universitat de Barcelona.

Sans-Fuentes, M. A., Ventura, J. (2000). Distribution patterns of the small mammals (Insectivora and Rodentia) in a transitional zone between the Eurosiberian and the Mediterranean regions. Journal of Biogeography, 27: 755-764.

Sayah, C. (1996). Place des insects dans le régime alimentaire du hérisson d'Algérie algirus, dans le parc national de Djurdjura. Unpublished Masters tesis. El-Harrach National Intitute of Agronomy, Algeria.

Schuster, C. (2014). Distribución de la musaraña canaria (Crocidura canariensis) en Fuerteventura, Islas Canarias. Galemys, 26: 77-84.

Soriguer R. C., Palomo L. J.  (2001).  Erizo moruno Atelerix algirus (Lereboullet, 1842).  Pp.:  213-214.  En:  Franco, A., Rodríguez, M.  (Eds.).  Libro Rojo de los Vertebrados Amenazados de Andalucía. Junta de Andalucía, Sevilla.

Tissier, M. L., Jumeau, J., Croguennec, C., Petit, O., Habold, C., Handrich, Y. (2016). An anti-predation device to facilitate and secure the crossing of small mammals in motorway wildlife underpasses. (I) Lab HQFs of basic design features. Ecological Engineering, 95: 738-742. https://doi.org/10.1016/j.ecoleng.2016.07.012

Wembridge, D. E. (2011). The state of Britain's hedgehogs. The British hedgehog Preservation Society and People's Trust for Endangered Species, London.

 

 

Lorena Ortiz Jiménez
Unidad de Zoología, Departamento de Biología,
Universidad Autónoma de Madrid, 28049 Madrid

Fecha de publicación: 5-03-2021

Ortiz-Jiménez, L. (2021). Erizo moruno Atelerix algirus. En: Enciclopedia Virtual de los Vertebrados Españoles. López, P., Martín, J., Barja, I. (Eds.). Museo Nacional de Ciencias Naturales, Madrid. http://www.vertebradosibericos.org/